Chăm sóc trẻ bệnh tay chân miệng
Trẻ bệnh tay chân miệng cần uống thuốc theo toa, hạ sốt khi cơ thể trên 38 độ C, làm dịu cơn đau nếu có vết loét, cách ly và cho nghỉ ngơi tại nhà.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.CK2 Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố.

Bệnh tay chân miệng là gì?

- Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người, dễ gây thành dịch do virus đường ruột gây ra.

- Bệnh lây chủ yếu theo đường tiêu hóa.

- Nguồn lây chính từ nước bọt, phỏng nước và phân của trẻ nhiễm bệnh.

- Bệnh thường gặp ở trẻ tuổi mẫu giáo vì trẻ có thói quen cho tay vào miệng.

Triệu chứng bệnh tay chân miệng

- Sốt nhẹ hoặc sốt cao, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn, nôn ói, tiêu chảy vài lần trong ngày.

- Loét miệng: Vết loét đỏ hay phỏng nước đường kính 2-3 mm ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi, gây đau miệng, bỏ ăn, bỏ bú, tăng tiết nước bọt.

- Phát ban dạng phỏng nước: Lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, mông có phỏng nước tồn tại trong thời gian ngắn (dưới 7 ngày) sau đó có thể để lại vết thâm, rất hiếm khi loét hay bội nhiễm.

- Trẻ lui bệnh và hồi phục hoàn toàn sau 8-10 ngày. Trường hợp nặng có biến chứng thần kinh, suy hô hấp, suy tuần hoàn... dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Chăm sóc trẻ bệnh tay chân miệng tại nhà

- Trẻ bệnh tay chân miệng sốt <38,5 độ C, loét miệng, hồng ban mụn nước lòng bàn tay chân, tỉnh táo, chơi, thường được bác sĩ cho điều trị ngoại trú.

- Phụ huynh cần biết cách chăm sóc trẻ như sau:

Uống thuốc theo toa bác sĩ: hạ sốt, giảm đau, đa sinh tố.
Hạ sốt khi sốt > 38 độ C bằng paracetamol liều 10-15 mg/kg/lần (uống), lặp lại mỗi 4-6 giờ khi sốt lại.
Dinh dưỡng đầy đủ theo tuổi, ăn thức ăn lỏng dễ tiêu, tránh thức ăn chua, cay... Trẻ còn bú cần tiếp tục cho ăn sữa.
Trẻ thường đau họng miệng do vết loét nên có thể sử dụng thuốc tráng niêm mạc dạng sữa nhũ dịch như phosphalugel hoặc varogel hoặc trimafort..., cho trẻ ngậm nuốt 1-2 ml/lần để dịu cơn đau rồi mới cho ăn.
Vệ sinh răng miệng.
Cho trẻ nghỉ học, nghỉ ngơi tại nhà, tránh kích thích và cách ly với trẻ khác.
- Tái khám mỗi 1-2 ngày trong 8-10 ngày đầu của bệnh. Trẻ có sốt phải tái khám mỗi ngày cho đến khi hết sốt ít nhất 48 giờ.

Khi nào cần đưa trẻ tái khám ngay?

Phụ huynh lưu ý khi trẻ có biểu hiện một trong các dấu hiệu cảnh báo nặng sau, phải đưa đến bệnh viện ngay, bất kể trong đêm:

- Sốt cao.

- Thở bất thường.

- Quấy khóc liên tục.

- Khó ngủ hoặc ngủ li bì hoặc ngủ gà.

- Giật mình, hốt hoảng, chới với.

- Ngồi không vững hoặc đi loạng choạng.

- Run tay, chân hoặc co giật.

- Vả mồ hôi.

- Nôn ói nhiều, bỏ ăn, bỏ bú.

- Yếu tay chân.

- Da nổi bông, vân tím hoặc xanh tái.

Phòng ngừa bệnh tay chân miệng

- Mang khẩu trang, vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng, đặc biệt sau khi thay quần áo, tã, tiếp xúc phân, nước bọt hay khăn trải giường của trẻ.

- Rửa sạch đồ chơi, vật dụng, tay nắm cửa, thanh vịn, lan can, sàn nhà.

- Lau sàn bằng nước xà phòng.

- Cách ly trẻ bệnh tại nhà, không cho đến trường học, nơi trẻ chơi tập trung trong 10-14 ngày đầu của bệnh.