Chạy thận nhân tạo 'xuyên biên giới'
TP HCMChuyến bay từ Đan Mạch hạ cánh, chị Phương, 42 tuổi, được xe đón thẳng vào bệnh viện cách sân bay 2 km, một giờ sau bắt đầu chạy thận nhân tạo.
Lịch trình này được sắp xếp kín kẽ từng phút một, đảm bảo chị Phương có thể chạy thận nhân tạo ngay sau chuyến bay dài 19 tiếng từ Đan Mạch về TP HCM, gồm cả thời gian quá cảnh. Kết quả này là nhờ trước đó chị đã kết nối online với mạng lưới trung tâm lọc máu "xuyên biên giới" của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.
Chị Phương định cư tại Đan Mạch, bị suy thận giai đoạn cuối, chạy thận nhân tạo theo chu kỳ 3 lần mỗi tuần. Lịch chạy thận liên tục này khiến chị không thể đi đâu xa dài ngày. Người suy thận mạn giai đoạn cuối phải tuân thủ lịch lọc máu định kỳ, nếu không độc tố, chất lỏng dư thừa sẽ tích tụ trong cơ thể gây suy gan, suy tim, phù phổi, phù não..., nguy cơ tử vong. Như năm 2022, bà nội qua đời nhưng chị Phương không thể về quê đưa tiễn, để lại nỗi day dứt.
Lần này chị muốn về Việt Nam thăm người thân, bài toán đặt ra là làm thế nào đảm bảo lịch chạy thận để không ảnh hưởng sức khỏe, nhất là sau chuyến bay dài. Chị liên hệ với các cơ sở y tế công tại Việt Nam nhưng đều quá tải, muốn chạy thận phải đợi khung giờ gần khuya.
Chị nối kết được với mạng lưới trung tâm lọc máu "xuyên biên giới" của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, gửi email tóm tắt hồ sơ bệnh án, toa thuốc đang dùng, các chỉ số xét nghiệm mới nhất trong một tháng và thông báo lịch bay cho trung tâm. Dựa vào bệnh án và lịch trình, các bác sĩ nắm được tình trạng bệnh lý và tính toán thời gian bệnh nhân về đến sân bay để xếp lịch chạy thận ngay, tránh ảnh hưởng chất lượng lọc máu.
"Nhờ chuẩn bị kỹ, tôi đảm bảo được lịch chạy thận nên rất khỏe sau chuyến bay dài", chị Phương nói.
Ông Park, 56 tuổi, người Hàn Quốc, đã chạy thận 3 năm, nhân đến TP HCM công tác một tuần, cũng đăng ký chạy thận tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh thông qua mạng lưới này. Tiếp nhận hồ sơ bệnh án online của ông Park, BS.CKII Mạch Thị Chúc Linh trao đổi lại với bệnh viện tại Busan - nơi đang điều trị cho ông Park, xem xét lịch trình làm việc của người bệnh và xếp lịch chạy thận phù hợp. Một điều dưỡng có khả năng giao tiếp tiếng Anh tốt túc trực bên giường bệnh của ông để hỗ trợ khi cần thiết.
Chị Phương và ông Park nằm trong số nhiều người bệnh từ nước ngoài đến Việt Nam chạy thận vãng lai nhờ mạng lưới kết nối trung tâm lọc máu trong nước và quốc tế của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM. Mạng lưới triển khai từ năm 2021, là sáng kiến của Thầy thuốc ưu tú, BS.CKII Tạ Phương Dung, Phó giám đốc Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Trưởng khoa Nội thận - Lọc máu và Thạc sĩ, Điều dưỡng trưởng Nguyễn Thị Ngọc Linh.
Bác sĩ Dung từng chứng kiến nhiều người bệnh ở bệnh viện công, chật vật canh giờ chạy thận, bệnh nhân nước ngoài đăng ký chạy thận khó khăn, phải lọc máu vào giờ khuya, cao huyết áp nên điều trị không hiệu quả. Từ đó, bác sĩ đưa ra sáng kiến xây dựng một mạng lưới liên kết nhiều cơ sở chạy thận trong nước và thế giới, giúp người bệnh có thể điều trị khi đến bất kỳ đâu, không bị gián đoạn phác đồ. Về mặt tinh thần, tâm lý được giải tỏa góp phần tăng khả năng hòa nhập, thích nghi với bệnh tật.
Không phải địa phương nào cũng có đơn vị lọc máu nên điều dưỡng Linh kết nối những thành phố lớn trước, nơi có thể đáp ứng nhu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị cho người chạy thận nhân tạo. Danh sách đơn vị trong mạng lưới dần mở rộng, từ các thành phố trong nước như Đà Nẵng, Nha Trang, Phú Quốc... đến các quốc gia như Mỹ, Anh, Canada, Australia, Hàn Quốc, Ấn Độ, Singapore. Nhờ đó, người chạy thận nhân tạo có thể du lịch, công tác đến nhiều nơi mà vẫn duy trì phác đồ điều trị, đảm bảo sức khỏe.
Khi nhận được lịch trình của người bệnh, khoảng 1-2 tuần trước chuyến đi, điều dưỡng Linh sẽ liên hệ các đơn vị chạy thận ở nơi đó và chuẩn bị hồ sơ bệnh án. Hồ sơ liệt kê đầy đủ, chi tiết các thông tin quan trọng như người bệnh có lưu ý gì khi chạy thận, có truyền đạm, có sử dụng thuốc tạo máu, xét nghiệm viêm gan, HIV... hay không để đơn vị chạy thận liên kết xếp lịch, lựa chọn loại máy và phương thức chạy thận phù hợp, đảm bảo an toàn cho người bệnh.
Với bệnh nhân từ nước ngoài đến Việt Nam, sau khi bác sĩ sở tại đồng ý, bệnh án được gửi qua email. Bác sĩ khoa Nội thận - Lọc máu chuẩn bị máy móc, dịch lọc, quả lọc, lập kế hoạch chạy thận phù hợp nhất.
"Điều này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh Việt kiều về thăm quê, mà còn giữ chân nhiều bệnh nhân nước ngoài tại Việt Nam ở lại điều trị", bác sĩ Dung nói, thêm rằng người bệnh ở các nước lân cận cũng sang Việt Nam chạy thận.
Hiện trên thế giới cũng đã hình thành mạng lưới các trung tâm lọc máu tiêu chuẩn quốc tế. Như B.Braun và Fresenius Medical Care ở Đức là hai mạng lưới lớn nhất, với hàng trăm cơ sở lọc máu phân bố trên toàn cầu. Người chạy thận đến quốc gia nào chỉ cần tra cứu vị trí để tìm trung tâm lọc máu phù hợp gần nhất. Các trung tâm lọc máu trong mạng lưới có chất lượng điều trị tương đồng.
Tại Việt Nam, trước đây chưa có mạng lưới lọc máu với quy mô tương tự. Việt kiều, du khách nước ngoài muốn đến Việt Nam chạy thận ngắn ngày gặp khó khăn trong tìm kiếm trung tâm lọc máu có tiêu chuẩn cao, vị trí thuận tiện.
Mặt khác, nhiều bệnh viện trong nước xảy ra tình trạng quá tải, không đủ máy chạy thận. Bộ Y tế cho biết Việt Nam có khoảng 800.000 người suy thận mạn cần chạy thận nhân tạo, nhưng chỉ có 5.500 máy phục vụ 33.000 người bệnh. Nhiều bệnh viện phải tăng cường các suất chạy thận ngoài giờ hành chính để đáp ứng nhu cầu của người bệnh.
"Sự phát triển của các cơ sở chạy thận nhân tạo tư nhân đã góp phần giảm tải cho hệ thống bệnh viện công, đồng thời thúc đẩy dịch vụ y tế du lịch Việt Nam phát triển", bác sĩ Dung đánh giá.
Một năm qua, lượng Việt kiều, người nước ngoài đến chạy thận tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM tăng gấp 4 lần, một phần nhờ mạng lưới nối kết này. Người bệnh chủ yếu từ các nước Mỹ, Đức, Australia, Canada, Pháp, Hàn Quốc... Hiện bệnh viện trang bị hơn 30 máy chạy thận nhân tạo, đáp ứng nhu cầu cho 90 người bệnh mỗi ngày.
Chị Phương sau ca chạy thận ba giờ đã đón xe về quê ở Tiền Giang, gặp lại người thân sau hai năm xa cách. Trong một tháng ở lại Việt Nam, chị dự tính sắp xếp thời gian đi du lịch cùng gia đình xen kẽ tiếp tục lịch chạy thận.
Còn ông Park cho biết sau khi hoàn tất công việc sẽ cùng vợ ở lại TP HCM thêm vài ngày. "Lịch chạy thận thuận tiện nên tôi muốn đi thăm thú vài nơi", ông nói.
