Những thói quen ngày lễ khiến gan dễ tổn thương
Ban đêm là lúc gan cần nghỉ ngơi để hồi phục nhưng thức khuya, tiệc tùng, rượu bia dịp lễ dễ gây tổn thương cơ quan này.
Đi chơi, về quê, tụ họp bạn bè liên hoan, ăn uống trong dịp lễ dài có thể khiến nhịp sinh học hàng ngày thay đổi. Thạc sĩ, bác sĩ Đoàn Vĩnh Bình, Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết một số thói quen như thức khuya, sinh hoạt thiếu khoa học, ăn thực phẩm giàu chất béo và chất bột đường, uống nhiều rượu bia tác động không tốt đến gan.
Khi vào cơ thể, rượu bia được hấp thu toàn bộ sau khoảng 30-60 phút. Sau đó, 10% lượng cồn được đào thải qua nước tiểu, mồ hôi và hơi thở, 90% lượng cồn còn lại được tế bào gan xử lý, khử độc trước khi thải ra ngoài.
Gan sản sinh ra các enzyme để chuyển hóa cồn thành acetaldehyde (một chất độc gây hại cho cơ thể), sau đó xử lý tiếp thành các chất không độc hoặc ít độc hơn để đào thải ra ngoài. Uống nhiều bia rượu khiến gan quá tải, acetaldehyde không được xử lý hết tích tụ trong gan, phá hủy tế bào gan, lâu ngày gây ra các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan, ung thư gan.
Nhiều người thường lười dậy sớm khi nghỉ lễ, làm xáo trộn giấc ngủ. Vui chơi, tiệc tùng hoặc xem phim, lướt mạng xã hội quá khuya cũng không tốt cho gan. Vào ban ngày, gan phải tăng cường hoạt động để đảm bảo chức năng thải độc, loại bỏ các chất dư thừa, tạo mật hỗ trợ tiêu hóa, chuyển hóa các chất dinh dưỡng đi nuôi tế bào. Ban đêm là lúc gan và các cơ quan khác trong cơ thể cần được nghỉ ngơi để hồi phục.
Thức khuya ảnh hưởng đến thời gian gan hồi phục cần có sau ngày dài làm việc liên tục, ảnh hưởng đến chức năng và làm nặng thêm các bệnh lý gan đang có. Thức quá trễ còn làm thay đổi đồng hồ sinh học, tăng sinh phản ứng oxy hóa tại gan. Các phản ứng này sản sinh ra nhiều chất trung gian độc hại, gia tăng gánh nặng thải độc, làm tổn thương gan. Thói quen xấu này còn cản trở quá trình chuyển hóa chất béo và gây thèm ăn, làm tăng lượng calo dư thừa, tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ.
Ngày lễ, nhiều người thường thức khuya, dậy muộn, bữa trưa có thể thành bữa sáng, thậm chí bỏ bữa. Trường hợp ăn quá nhiều dẫn tới khó tiêu, lượng amoniac chuyển hóa từ đạm không được gan chuyển hóa hết nên ảnh hưởng đến cơ thể. Tiêu thụ lượng lớn thức ăn nhanh, chiên, rán, mỡ, đường, tinh bột làm tăng nhanh nguy cơ mắc bệnh gan.
Bác sĩ Vĩnh Bình khuyến cáo nên duy trì chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi khoa học trong suốt dịp lễ. Hạn chế uống rượu bia, nước ngọt, ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ. Tăng cường bổ sung rau xanh và trái cây tươi trong mỗi bữa ăn để cung cấp chất xơ, vitamin cần thiết, hỗ trợ quá trình phục hồi gan. Tranh thủ vận động phù hợp trong kỳ nghỉ lễ, khoảng 30-60 phút mỗi ngày và ngủ đủ giấc.
Sử dụng các thực phẩm, tinh chất thiên nhiên có tác dụng giải độc, bảo vệ và tăng cường chức năng gan. Bác sĩ Bình cho biết tinh chất chiết xuất từ Wasabia và S. Marianum thiên nhiên giúp giảm gánh nặng cho gan nhờ tác dụng kiểm soát tế bào kupffer (đại thực bào trong gan) không hoạt động quá mức. Từ đó, chúng giúp giảm viêm và tổn thương ở gan, tăng cường quá trình giải độc, bảo vệ gan.
