Phân biệt vô sinh và hiếm muộn ở nam giới
Hiếm muộn là tình trạng khó thụ thai nhưng vẫn có thể cải thiện nhờ can thiệp y tế, còn vô sinh không thể khắc phục hoàn toàn dẫn đến không thể có con tự nhiên.
Theo TS.BS.CK2 Trà Anh Duy, Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health, vô sinh và hiếm muộn là hai thuật ngữ thường được sử dụng khi nói về các vấn đề sinh sản ở nam giới. Cả hai đều liên quan đến khó khăn trong việc có con, nhưng chúng có những khác biệt về mức độ nghiêm trọng và khả năng điều trị.
Hiếm muộn (Infertility)
- Định nghĩa:
Hiếm muộn là tình trạng mà một cặp vợ chồng không thể có thai mặc dù quan hệ tình dục đều đặn, không sử dụng biện pháp tránh thai trong vòng 6 tháng đến một năm.
Hiếm muộn không đồng nghĩa với vô sinh, vì người bị hiếm muộn vẫn có khả năng có con nhờ sự hỗ trợ của các phương pháp điều trị sinh sản.
- Nguyên nhân:
Tinh trùng ít: Số lượng tinh trùng thấp (dưới 15 triệu/ml tinh dịch) có thể gây khó khăn trong việc thụ thai.
Tinh trùng di chuyển yếu: Tinh trùng có khả năng di chuyển kém, làm giảm khả năng tiếp cận trứng để thụ tinh.
Tinh trùng dị dạng: Tinh trùng có hình thái bất thường, ảnh hưởng đến khả năng thụ tinh.
- Triệu chứng:
Không có triệu chứng rõ ràng, nhưng khó có thai sau 6 tháng đến một năm không sử dụng các biện pháp tránh thai.
Một số người có thể gặp vấn đề liên quan đến rối loạn cương dương hoặc xuất tinh, nhưng không phải là điều kiện bắt buộc của hiếm muộn.
- Điều trị:
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiếm muộn chiếm phần lớn trường hợp khó thụ thai, nhưng có thể điều trị và cải thiện nhờ các phương pháp y học hiện đại:
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Phôi thai được tạo ra từ trứng và tinh trùng bên ngoài cơ thể, sau đó cấy vào tử cung của người phụ nữ.
Tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI): Phương pháp tiêm trực tiếp một tinh trùng vào bào tương trứng để tăng khả năng thụ thai.
Vô sinh (Sterility)
- Định nghĩa:
Vô sinh là tình trạng một người không thể có con tự nhiên do vấn đề nghiêm trọng trong hệ thống sinh sản.
- Nguyên nhân:
Không có tinh trùng (Azoospermia): Tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch, do tinh hoàn không sản xuất tinh trùng hoặc do tắc nghẽn ống dẫn tinh.
Dị tật bẩm sinh: Các dị tật ở cơ quan sinh sản như tắc nghẽn ống dẫn tinh bẩm sinh hoặc không có ống dẫn tinh.
Rối loạn di truyền: Các bệnh lý di truyền như hội chứng Klinefelter (XXY) có thể gây ra vô sinh không thể điều trị.
- Triệu chứng:
Không thể có con sau một thời gian dài (hơn một năm) quan hệ tình dục mà không sử dụng biện pháp tránh thai.
Một số trường hợp có thể có dấu hiệu về bất thường ở tinh hoàn hoặc cơ quan sinh sản.
- Điều trị:
Theo nghiên cứu của Schlegel (2001) trên New England Journal of Medicine, vô sinh nam chiếm khoảng 5-10% trường hợp không thể có con và thường không thể điều trị được.
Theo đó, điều trị vô sinh ở nam giới rất hạn chế và phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể. Một số phương pháp hỗ trợ sinh sản có thể áp dụng, nhưng thành công thấp nếu nguyên nhân vô sinh không thể khắc phục được.
ICSI có thể áp dụng trong một số trường hợp có rất ít tinh trùng nhưng vẫn có khả năng thụ tinh.
Phẫu thuật chữa tắc nghẽn ống dẫn tinh: Nếu vô sinh do tắc nghẽn ống dẫn tinh, có thể phẫu thuật để khôi phục khả năng sinh sản.
Dù hiếm muộn hay vô sinh, chẩn đoán sớm rất quan trọng để xác định rõ ràng nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Do đó, nếu gặp khó khăn trong việc có con, nên tham vấn bác sĩ để có kế hoạch điều trị hiệu quả.
